Is monogamie realistisch voor gay mannen?

Voor veel gay mannen is de vraag“Wil je een open of monogame relatie?” een van de eerste dingen die besproken wordt.

Maar veel homo mannen hebben zichzelf deze belangrijke vraag nog niet echt gesteld:
“Hoe kan een open relatie voor mij werken — en ben ik daar eigenlijk wel klaar voor?”

Dit artikel verkent waarom monogamie voor veel gay mannen ingewikkeld voelt. Niet om te kiezen voor of tegen een relatievorm, maar om te begrijpen wat er werkelijk onder deze vraag ligt.

Waarom veel homo mannen denken dat monogamie niet werkt

Veel mannen besluiten dat een open relatie beter zou zijn dan monogamie, niet vanuit overtuiging, maar vanuit teleurstelling. Misschien heeft een ex een affaire gehad. Misschien zijn ze zelf een keer vreemdgegaan. Of ze zijn tot de conclusie gekomen dat een monogame relatie toch niet haalbaar is.

Vaak hoor je overtuigingen als:

“Alle gay mannen willen zoveel mogelijk seks.”

“Mannen zijn toch niet te vertrouwen.”

Ook dating- en hook-upapps, en de cultuur die daaromheen is ontstaan, versterken dit beeld. De constante beschikbaarheid van nieuwe mannen kan het gevoel geven dat exclusiviteit ouderwets, onrealistisch of zelfs ongewenst is. Zo wordt een open relatie soms niet gekozen omdat het past, maar omdat het lijkt alsof dit tegenwoordig de norm is.

Wat monogamie betekent (en waarom het geen vaststaand begrip is)

Monogamie wordt vaak omschreven als een relatievorm waarin twee mensen exclusief een romantische en/of seksuele band met elkaar aangaan. Ze spreken af seksueel ‘gesloten’ te zijn en geen relaties of seksuele contacten met anderen aan te gaan. In veel culturen wordt monogamie gezien als de norm, vooral binnen heteroseksuele relaties.

Binnen de gay community roept dit begrip echter vaker weerstand op. Ik ken veel homo mannen die aangeven dat monogamie voor hen niet werkt, omdat zij het ervaren als een heteronormatief model dat niet aansluit bij hun beleving van vrijheid, seksualiteit of identiteit.

In de praktijk betekent monogamie voor verschillende gay mannen dan ook heel verschillende dingen. Voor sommigen is het:

• emotionele én seksuele exclusiviteit

• seksuele exclusiviteit, met ruimte voor fantasie en flirt

• monogamie als startpunt, maar niet per se als eindpunt

Daar zit meteen de kern van het probleem. Het gaat zelden om de relatievorm zelf. Het probleem ontstaat wanneer partners zich niet veilig of comfortabel voelen om hun verlangens, behoeften of twijfels uit te spreken. Zeker wanneer omstandigheden veranderen, bijvoorbeeld door leeftijd, stress, gezondheid of seksuele voorkeuren, wordt eerlijk communiceren essentieel.

Het is niet de monogame relatie die faalt, maar het gesprek over het verleggen van grenzen dat niet plaatsvindt.

Waarom monogamie in gay relaties vaak uitdagend is

Dat monogamie in de gay community vaak ter discussie staat, is niet toevallig. Voor veel mannen botst het idee van monogamie met persoonlijke waarden of roept het twijfel op over hoe dit in de praktijk zou moeten werken. Maar naast individuele overtuigingen spelen de bredere gay cultuur en geschiedenis een belangrijke rol in het innerlijke conflict en de vragen die monogamie oproept.

1. Gebrek aan relationele rolmodellen

Historisch gezien hadden veel gay mannen weinig zichtbare voorbeelden van langdurige, gezonde relaties. Seksueel contact vond vaak plaats in het geheim: buiten een huwelijk, vluchtig en verborgen, om niet ontdekt te worden. Seks is daardoor losgekoppeld van relatie, veiligheid en verbinding, zeker binnen de gay community.

2. Seks als bevestiging van waarde

In de gay wereld is aandacht vaak direct, zichtbaar en seksueel. Seks kan daardoor een manier worden om je gezien, gewenst of waardevol te voelen. Wanneer iemand in een monogame relatie zit, verdwijnt een groot deel van die externe bevestiging.

Voor veel mannen is die vorm van externe validatie onbewust belangrijker dan ze zich realiseren. Het wegvallen ervan kan gevoelens van twijfel of gemis oproepen. Wat vaak niet wordt gezien, is dat die bevestiging binnen een monogame relatie niet verdwijnt, maar van vorm verandert.

Bevestiging komt dan vooral van de partner, via andere uitingen zoals aandacht, woorden, tijd samen of zorg, zoals is beschreven in The Five Love Languages.

3. Apps en constante vergelijking

Datingapps maken alternatieven voortdurend beschikbaar. Die beschikbaarheid kan aantrekkelijk zijn, maar werkt ook als afleiding wanneer een relatie onder druk staat. In plaats van stil te staan bij wat er niet goed loopt, is het gemakkelijk om vooruit te kijken, te vergelijken of te ontsnappen.

Wanneer een relatie minder goed voelt, wordt monogamie dan soms ter discussie gesteld. Niet omdat men bewust een andere relatievorm wil, maar omdat het eenvoudiger lijkt dan het voeren van een moeilijk gesprek over wat er werkelijk speelt.

Het negatieve patroon waarin een open relatie wordt gebruikt om problemen te repareren

Wat ik regelmatig zie, is dat monogame relaties worden geopend op het moment dat de relatie al onder druk staat. Niet omdat beide partners voelen dat een open relatie bij hen past, maar omdat er sprake is van afstand, een gevoel van ontevredenheid of een breuk in de verbinding.

Vaak komt het initiatief ook eenzijdig van één partner, bijvoorbeeld omdat hij seksueel meer wil, of iets anders verlangt dan wat de relatie op dat moment biedt. Soms is het een reactie op vreemdgaan. Soms omdat partners langzaam uit elkaar zijn gegroeid en het gesprek daarover wordt vermeden, omdat het idee een ‘oké’ partner te hebben belangrijker voelt dan opnieuw single zijn.

In zulke situaties wordt een open relatie gezien als een snelle en makkelijke oplossing. Een manier om iets te vermijden wat eigenlijk moeilijk is om onder ogen te zien of bespreekbaar te maken.

Dat werkt zelden. Wanneer er problemen zijn in een relatie, moeten die besproken worden, niet begraven. Open relaties brengen namelijk hun eigen dynamiek en uitdagingen met zich mee, zoals verder uit elkaar groeien, jaloezie, verlies van vertrouwen en verwarring over de richting van de relatie.

Dit betekent niet dat open relaties per definitie niet kunnen werken, maar dat ze zelden een oplossing zijn voor problemen die al bestonden.

Het argument: “We zijn mannen, het zit in onze genen”

Een veelgehoorde uitspraak is:
“We zijn twee mannen. Mannen zijn nu eenmaal zo. Dus een open relatie is realistischer.”

Dat klinkt logisch, maar het is ook een excuse.

Verlangen naar afwisseling is menselijk. Dat geldt voor mannen én vrouwen. Maar het idee dat mannen daardoor geen verantwoordelijkheid hoeven te nemen voor hun keuzes, of dat eerlijkheid en loyaliteit minder belangrijk zouden zijn, houdt geen stand.

Onafhankelijk van de relatievorm vraagt elke relatie om dezelfde basis: open communicatie, herstel na conflict, emotionele veiligheid en wederzijds respect. Dat geldt voor zowel hetero- als homorelaties.

Onafhankelijk van de relatie vorm is open communicate, herstel na conflict, emotionele veiligheid en wederzijds respect.

Zonder die basis is een open relatie net zo kwetsbaar als een monogame relatie.

Eerlijkheid, grenzen en zelfvertrouwen: de echte thema’s

Wanneer gesprekken over monogamie of open relaties vastlopen, gaat het zelden echt over seks. Het gaat over iets fundamentelers: zelfvertrouwen, de angst om te zeggen wat je werkelijk wilt, en de vrees om je partner te verliezen en weer alleen te zijn.

Tijdens zulke gesprekken kunnen deze vragen dienen als een kompas:

• durf ik eerlijk te zijn over wat ik voel, ook als dat spanning oplevert

• kan ik mijn grenzen aangeven zonder bang te zijn mijn partner te verliezen

• vertrouw ik mezelf genoeg om te weten wat ik aankan, en wat niet

Voor veel gay mannen zit de strijd dan ook niet in de relatievorm, maar in zelfvertrouwen, wederzijds respect en het gevoel gezien te worden binnen de relatie.

Wat voor relatie wil je: Monogamie vs. open relaties

De keuze voor een monogame of open relatie is geen kwestie van goed of fout. Het gaat er om wat wel of niet bij je past.

Wanneer een open relatie kan werken

Een open relatie kan een gevoel van vrijheid geven, maar vraagt vaak ook meer bewustzijn, verantwoordelijkheid en emotionele volwassenheid. Een open relatie kan alleen werken wanneer:

• beide partners dit daadwerkelijk willen, niet uit angst om alleen te zijn of elkaar te verliezen

• er duidelijke en uitgesproken grenzen zijn

• negatieve emoties zoals jaloezie worden erkend, gerespecteerd en besproken

• er een stevige emotionele basis en onderling vertrouwen is

• beide partners elkaar blijven respecteren

• de open relatie niet wordt gebruikt om een gebroken relatie te ‘repareren’

• de relatie met elkaar er niet onder lijdt

Zonder deze basis vergroot openheid zelden de verbinding. In sommige gevallen kan het zelfs leiden tot een ongezonde dynamiek, waarin afstand en seksuele vrijheid worden ingezet om conflicten te vermijden of macht uit te oefenen.

Wanneer monogamie de beste optie kan zijn in een gay relatie

Monogamie werkt het best wanneer er onderling vertrouwen is, seks met anderen geen hoge prioriteit heeft en beide partners openstaan voor het opbouwen van een diepere, emotioneel intensieve verbinding.

In sterke monogame relaties zie je vaak dat:

• emoties niet worden weggedrukt, maar besproken

• eerlijkheid en vertrouwen actief worden onderhouden

• de verbinding verder gaat dan seks alleen

• grenzen duidelijk zijn en besproken worden wanneer ze onder druk komen te staan

• beide partners zijn zeer toegewijd aan een monogame relatie.

It doesn't mean that every relationship you're in must be open or monogamous. De type of relationship you end up having can depend on the person you're with. The key is to discuss what you want, and clarify what your partner wants, and find a solid middle ground you both can commit too.

Wanneer een open relatie níet werkt

Er zijn duidelijke signalen:

• jaloezie wordt weggewuifd

• grenzen zijn vaag of veranderen constant

• één partner past zich structureel aan

• communicatie wordt minder, niet meer

In die gevallen versterkt openheid vaak bestaande patronen van onzekerheid en afstand.

Wanneer monogamie onder druk komt te staan

Ook monogamie kan vastlopen. Bijvoorbeeld wanneer:

• seksuele behoeften sterk uiteenlopen

• één partner zich emotioneel afsluit

• intimiteit verdwijnt door stress, leeftijd of gezondheid

Dan is de vraag niet meteen: moeten we open?
Maar eerst: wat missen we hier eigenlijk?

Soms is het antwoord seksuele variatie. Soms emotionele nabijheid. Soms aandacht, bevestiging of speelsheid. Dat vraagt eerst onderzoek, niet meteen actie.

Vragen die je jezelf kunt stellen

Deze vragen zijn belangrijker dan welk label dan ook:

• Wat hoop ik dat een open of gesloten relatie voor mij oplost?

• Ben ik eerlijk over mijn verlangens, ook als die ongemakkelijk zijn?

• Kan ik verdragen dat mijn partner andere keuzes maakt dan ik?

• Waar liggen mijn grenzen — en durf ik die te bewaken?

• Kies ik dit vanuit vrijheid, of vanuit angst?

Eerlijke antwoorden hierop zijn vaak confronterend, maar ook bevrijdend.

Veranderende houding binnen de homogemeenschap

Wat ik steeds vaker merk, is dat gay mannen zich hardop afvragen waarom open relaties zo vanzelfsprekend lijken te zijn geworden. Alsof het verlangen naar monogamie iets is waarvoor je je zou moeten verantwoorden, of zelfs schamen.

Het is een positieve ontwikkeling dat steeds meer mannen durven uitspreken:
“Ik wil monogamie. Ik wil exclusiviteit. En dat is oké.”

Open of monogame relatie: wat past het best bij jou?

Ik promoot geen monogamie.
Ik promoot geen open relaties.

Wat ik wél belangrijk vind, is dat keuzes bewust worden gemaakt en dat je weet waar je naar moet kijken voordat je besluit welke relatievorm het best bij je past. Dat je relaties niet worden gestuurd door angst, schaamte of vermijding, maar door eerlijkheid, communicatie en zelfkennis.

Dat betekent niet dat elke relatie per definitie open of monogaam moet zijn. Wat werkt, hangt vaak samen met de persoon met wie je bent en de fase van je leven waarin je zit. Wat vooral telt, is dat je open kunt praten over wat voor jou belangrijk is, kunt luisteren naar wat je partner nodig heeft, en samen onderzoekt wat op dat moment voor jullie beiden werkt.

In mijn werk begeleid ik gay mannen die vastlopen in deze vragen. Niet om hen een bepaalde richting op te duwen, maar om helderheid te creëren. Zodat de relatievorm die zij kiezen ook werkelijk bij hen past.

Want uiteindelijk is de vraag niet:
“Is monogamie realistisch?”

De echte vraag is:
“Ben ik eerlijk genoeg naar mezelf en mijn partner om een relatie te bouwen die bij mij past?”